Trong mắt con bạn, mọi thứ đều là đồ chơi. Màu sắc của giấy gói quà, hình dạng bề ngoài của nó cùng những âm thanh lạ tai phát ra khi bé cầm chúng trên tay có lẽ còn hấp dẫn hơn chính những món đồ chơi chính thống! Vì thế, ở thời điểm này, đừng thất vọng khi bé gạt đồ chơi sang một bên và chú ý đến những chiếc hộp các-tông nhé!
Những tiêu chuẩn để lựa chọn đồ chơi cho bé
Dưới đây là vài điều bạn cần quan tâm đến khi chọn lựa đồ chơi cho bé dưới 1 tuổi:
• Không có món đồ chơi “tốt nhất”: Nói chung, thay vì cứ cố gắng tìm ra món đồ nào là phổ biến nhất cho nhóm tuổi này, thì hãy tìm hiểu điều thích thú đặc biệt của con bạn. Mỗi món đồ chơi đều có khả năng để bé có thể chơi đùa và nên nhớ là không có món đồ nào “tốt nhất” cho mỗi bé.
• An toàn: Chỉ nên mua những sản phẩm từ nhà sản xuất và cửa hàng đồ chơi đáng tin cậy. Bé sẽ khám phá từng món đồ chơi qua việc chạm, cắn, nhai, liếm, chọc, đấm và cọ xát. Đó là lý do vì sao đồ chơi của bé không nên có những mảnh sắc nhọn hoặc những miếng nhỏ có thể tháo rời vì những thứ này có thể bị sứt gãy và nuốt dễ dàng.
• Màu sắc: Thị lực của con bạn có thể nắm bắt hầu như dễ dàng các màu sắc cơ bản như: đỏ, xanh da trời, vàng và xanh lá cây. Thêm vào đó, món đồ chơi với nhiều màu sắc tương phản cũng có thể thu hút sự chú ý của bé hơn và thúc đẩy bé khám phá tìm tòi.
• Đa giác quan: Bên cạnh màu sắc sặc sỡ thu hút cái nhìn của bé, những món đồ chơi cũng có thể thu hút các giác quan khác như lắng nghe và chạm vào.
• Phù hợp với độ tuổi: Những chỉ dẫn về độ tuổi mà nhà sản xuất đồ chơi đưa ra không áp dụng được một cách chính xác cho mỗi đứa trẻ - mỗi bé phát triển với mức độ riêng – nhưng đó là thời điểm khởi đầu tốt. Việc chọn lựa một món đồ chơi được thiết kế cho đứa trẻ trưởng thành hơn chỉ khiến con bạn chán ngắt.
• Đa dạng: Có lẽ bé có nhiều sở thích, nhưng cũng hãy cho phép bé chơi đùa với những món đồ chơi khác. Sự đa dạng làm bé thích thú và giúp bé phát triển khả năng tư duy trong phạm vi rộng hơn.
Loại đồ chơi theo từng độ tuổi
Chỉ dẫn dưới đây nhằm gợi ý những gì là thích hợp cho trẻ....
0 - 3 tháng tuổi: Đu quay, những đồ chơi màu sắc sặc sỡ có kích thước và cấu tạo khác nhau, vòng nhựa lớn, hộp nhạc cầm tay, trống lắc, thú nhồi bông, sách có nhiều tranh ảnh, hình vẽ của những khuôn mặt, đồ chơi trong bồn tắm… là những món kích thích các bé ở độ tuổi này.
4 – 6 tháng: Các bé dường như chìm đắm vào những khối vuông bằng gỗ, khung dùng cho trẻ con leo trèo và vận động khi tham gia các trò chơi ngoài trời, những món đồ chơi xếp lồng vào nhau, hộp âm thanh, đồ chơi lắc lư, đồ chơi nơi bồn tắm, trống lắc, núm vú, những món đồ phát ra âm thanh vui nhộn: tò te, chít chít…
7 - 9 tháng: Sẽ mê say những món đồ chơi bắn nước, vòng xếp thành chồng trên cột, những quả bóng với kích thước khác nhau, thùng rỗng, những khối gỗ nhỏ, banh mềm, trống, gậy đồ chơi và thú nhồi bông…
10 - 12 tháng: Độ tuổi này lại thích chạm vào những cuốn sách có nhiều tranh ảnh, búp bê kèm nhiều bộ đồ có thể thay đổi, khối xây lớn bằng nhựa, xe đẩy hình thú, bảng trò chơi chữ cái, những cái chén và khối hình vuông xếp lồng vào hoặc chồng lên nhau nhiều màu sắc, bút chì màu cứng và giấy vẽ, đồ chơi lên dây cót phát nhạc…
Tác động qua lại
Tuy vậy, sẽ không có món đồ chơi nào có thể thay thế bạn. Bé cần bạn chơi với bé, cần sự tương tác. Bạn có thể chỉ dẫn, khuyến khích bé, và cho bé thấy cách thức mới được sang tạo từ cùng một món đồ chơi. Bé sẽ phát triển nhanh nhờ vào sự chăm sóc của bạn và một nghiên cứu cho thấy rằng trẻ sẽ chơi đùa lâu hơn nếu cha hoặc mẹ cùng chơi với chúng.
Ngày Quốc tế thiếu nhi đã đến. Dịp này, các cửa hàng bán đồ chơi tấp nập người mua hàng. Có những ông bố bà mẹ dẫn con đi để con được tự ý chọn lựa quà, cũng có người tự đi một mình, tự lựa chọn với mong muốn đó sẽ là sự bất ngờ cho con mình trong ngày 1/6.
Thế nhưng có một điều hết sức quan trọng mà hiếm có phụ huynh nào lại suy nghĩ một cách thấu đáo khi mua một món đồ chơi mới cho con mình, rằng món đồ chơi ấy không chỉ mang đến sự giải trí trong vài giờ cho bé, hay cho chính mình được rảnh rang một chút, mà nó còn ảnh hưởng lâu dài lên tính cách của một đứa trẻ Để có thể hiểu sâu hơn về vấn đề này, xin mời bạn đọc ý kiến của Tiến sĩ tâm lý Thanh Nhàn xung quanh vấn đề này và hãy cân nhắc khi lựa chọn đồ chơi cho trẻ trước cảnh báo của bà: “Trên các kệ hàng hóa đang đầy ngập những món đồ chơi - phản đồ chơi”
Một hình mẫu nguy hiểm cho bé bắt chước Đồ chơi sẽ có thể ảnh hưởng khá nghiêm trọng lên sự phát triển tâm lý và tính cách của trẻ. Với trẻ em, đồ chơi không đơn giản chỉ là con thú nhồi bông hay chiếc xe bằng nhựa như chúng ta nhìn thấy. Nó sống động và và có thật. Khi say mê một món đồ chơi nào đó, trẻ gần như đánh đồng chính bản thân mình với nó, với những đặc điểm có thể được ẩn giấu bên trong của đồ chơi. Và chính vì thế, thật nguy hiểm khi trẻ chơi với những món đồ chơi - phản đồ chơi.
Trẻ đặc biệt yêu thích những món đồ chơi máy: người máy, quái vật, robot… Và bạn hãy thử đặt ra câu hỏi: những món đồ chơi ấy giáo dục cho trẻ điều gì? Chính những món đồ chơi là một trong những nguồn cung cấp cho hiểu biết của trẻ nhận thức về điều lành, điều dữ. Những gì trẻ sẽ tiếp xúc đều để lại sự phản ánh không ít thì nhiều trong đời sống thực tế của trẻ. Vì thế khi trong trò chơi, trẻ thể hiện mình có lòng nhân từ, hiền hậu, biết quan tâm đến người khác thì ngoài cuộc sống, trẻ sẽ trở thành người giống vậy. Còn nếu trẻ dần dần trở nên hung hăng thô lỗ, điều ấy có nghĩa là trẻ đang bắt chước từ đâu đó.
Người lớn không thể nào ngờ rằng chính những trò chơi đã hình thành nên cách cư xử của con trẻ. Trong thế giới này có điều thiện điều ác, điều lành điều dữ. Trong thế giới đồ chơi cũng có những nhân vật như vậy. Một số loại đồ chơi mang hình hài những nhân vật hung dữ có khi lại được trẻ em yêu thích. Chính trong những con đồ chơi đó ẩn chứa sức mạnh phá hủy rất ghê gớm. Nó có thể kích động một số bản năng xấu trong con người. Đồ chơi - Phương tiện chuyển tải những thông điệp văn hóa Trẻ em Việt Nam từng biết đến khá nhiều món đồ chơi dân gian hiền hòa, giản dị. Nhưng giờ đây, hình như những loại đồ chơi có thể bồi dưỡng cho trẻ lòng yêu quê hương, gắn bó với văn hóa Việt hình như chẳng tìm đâu ra nữa? Trên thị trường đồ chơi của Việt Nam, chủ yếu chỉ thấy những món đồ chơi của nước ngoài. Chúng chính là một trong những phương tiện mang hình ảnh văn hóa bên ngoài vào nước ta. Có thể thấy hàng loạt món đồ ch ơi quá quen thuộc như:
Những nhân vật phim hoạt hình: Trên các quầy hàng đầy ngập những Ninja rùa, Ngư ời máy biến hình, Badman…. Những món đồ chơi ấy, đáng tiếc là không thể mang đến cho trẻ những cảm xúc hiền hậu, mà ngược lại có lẽ chỉ kích động những hình ảnh tưởng tượng có tính kích động trong tâm hồn trẻ. Và chúng sẽ được biến thành hiện thực trong đời sống, trẻ áp dụng những hình ảnh ấy trong mối quan hệ với những kẻ yếu hơn mình hay với các con vật nhỏ bé chẳng hạn.
Những con búp bê ngoại lộng lẫy: lợi ích lớn nhất của những con búp bê là hướng trẻ đến thái độ sống quan tâm, chăm sóc người khác. Thế nhưng hình như những con búp bê Baby quen thuộc và sang trọng không mang đến ý nghĩa ấy. Ở chính quê hương mình, Baby được coi như hình ảnh biểu tượng của một người phụ nữ sành điệu, một hình ảnh quyến rũ, hấp dẫn đầy tính nhục thể. Những người sáng tạo ra búp bê Baby đã đặt vào hình ảnh cô búp bê này một cuộc sống sang trọng chỉ có vui chơi, giải trí và thay đổi thời trang chóng mặt…Chắc chắn đó không phải là một sinh linh bé bỏng cần chăm sóc, cho ăn, tắm rửa, dỗ ngủ và chơi đùa… Có nghĩa là cô bé búp bê sang trọng ấy không cần tình cảm một người mẹ. Cô cần hơn cả là một người hầu hạ. Bạn có muốn con gái bé bỏng của mình trở thành một đối tượng như vậy hay không? Hay tệ hơn nữa, bạn có muốn con mình trở thành một Baby trong đời sống thực?
Lợi và hại của đồ chơi Đồ chơi luôn luôn có thể tham gia vào việc tạo nên một nền tảng tâm lý cho con trẻ. Điều ấy chưa mấy người nghĩ đến. Đồ chơi giúp con trẻ hiểu được rõ ràng những mong ước của chính mình, chiến thắng nỗi sợ hãi. Với một món đồ chơi thân thiện, gần gũi, trẻ không còn sợ bóng tối hay việc chỉ có một mình trong phòng ngủ chẳng hạn. Trẻ có thể biến bất cứ vật gì thành một món đồ chơi, một cái nút chai, một tấm khăn hay một chiếc lông chim nhỏ đều có thề gợi lên cho trẻ những hình dung tốt đẹp và những người bạn thân thiết. Điều đó quả thật rất có lợi cho trí tưởng tượng phong phú của trẻ.
Nếu bạn đặt vào phòng ngủ của trẻ một con vật có kích thước, hình dung xấu xí quái dị, chắc chắn con bạn sẽ có những giấc ngủ rất tồi tệ.
Hãy lựa chọn những món đồ chơi an toàn nhất cho trẻ Thực ra trẻ em cũng không thiếu những món đồ chơi hữu ích, chỉ cần bạn chú tâm một chút khi mua chúng và khi mua về rồi, hãy chịu khó bỏ thời gian chơi cùng với trẻ. Đừng dùng những món đồ chơi để thay thế cho vai trò chia sẻ, vui chơi của người bố, người mẹ. Những món đồ chơi mô hình lắp ráp máy bay, xe cộ, tàu thủy là những món đồ chơi tuyệt vời cho trẻ từ ba tuổi trở lên. Cho các bé gái hãy mua những bộ đồ may vá và giúp bé may đồ cho búp bê của mình, những bộ đồ nghề bác sĩ, để bé khám bệnh cho mọi người… Những món đồ chơi như thế giúp bé học cách quan tâm và chăm sóc người khác. Với các bé trai lớn hãy mua những dụng cụ làm mộc chẳng hạn, chúng giúp trẻ ý thức được sự độc lập, trách nhiệm và sự khéo léo…
